검색
입력 내용 삭제
문자입력기
검색
부수검색
음가검색
부수로 검색:
부수 획수:
부수 목록:
나머지획수:
음가로 검색:
음가:
검색:
검색
열 람
승정원일기
정보화사업
승정원마당
왕 대
책별
조직과 기능
연혁
작성방식
사료적가치
기록유산
개 요
범 례
공지 사항
인조 - 고종
16대 인조(1623년~)
17대 효종(1649년~)
18대 현종(1659년~)
19대 숙종(1674년~)
20대 경종(1720년~)
21대 영조(1724년~)
22대 정조(1776년~)
23대 순조(1800년~)
24대 헌종(1834년~)
25대 철종(1849년~)
26대 고종(1863년~)
27대 순종(1907년~)
영조 14년
1738년 (무오)
1월
2월
3월
4월
5월
6월
7월
8월
9월
10월
11월
12월
승정원일기 48책(탈초본 882책) 영조 14년 12월 1일 기묘
1738년 乾隆(淸/高宗) 3년
1일
2일
3일
4일
5일
6일
7일
8일
9일
10일
11일
12일
13일
14일
15일
16일
17일
18일
19일
20일
21일
22일
23일
24일
25일
26일
27일
28일
29일
○
以上缺
老郞承款之後, 當問屍親, 而泛而不問, 在逃之人, 今亦幾入。且推官枚報, 其雖過矣, 不無意見, 竝以分付本道, 更査以聞。
瑗
持
抱川
交奸罪人
忠義
·
辛世貞
推案進伏。上曰, 讀照律,
瑗
讀之。上曰,
孝愛
則無可論, 而
世貞
則不過見欺者, 似當有間隔矣。
孝愛
則是兩班乎?
瑗
曰, 其祖
希良
, 爲牙山縣監,
希良
之祖
安國
, 爲監司矣。
寅明
曰, 似當有間隔矣。
顯命
曰, 瀆亂風敎之類, 不可不嚴治矣。
始炯
曰, 後續錄, 以竝奸夫處絞爲言, 則法意甚重, 不可生之矣。
師洙
曰, 初則似有區別之事, 而如此事, 若不嚴懲, 則當此風敎凌夷之時, 何以勵末世懲頹俗乎?
尙賓
曰, 此非可責望之事, 本以孑孑無依之人, 來接於
李春養
家。而
宋哥
之妾阿只, 亦居間行媒, 則年幾三十之人, 何不從之乎? 非但與
孝愛
有異,
孝愛
亦不至死矣。
容
曰, 法文甚重, 竝奸夫處絞, 不爲別言, 則當此風敎凌夷之時, 不可容恕矣。諸臣皆曰, 雖有間隔, 而法文旣有竝奸夫處絞, 則律外何達? 上曰, 書之,
瑗
書之。上曰, 風敎凌替之時, 宜爲置法是乎矣。此非用意强劫者, 彼是恣行淫奔者, 宜有區別,
孝愛
依律,
辛世貞
減死島配。上曰, 又書之,
瑗
書之。上曰,
孝愛
事旣已勘斷, 而
李春養
之薄待
孝愛
, 瀆亂風敎, 旣登奏御, 則不可自本道循例刑推而止。刑推一次後, 徒三年定配,
重庚
持印信僞造罪人官吏
全得昌
推案進伏。上曰, 讀照律,
重庚
讀之。上曰, 印僞造三人, 一則初覆時旣已依律, 此則稍輕, 而可痛者以官吏爲之矣。
寅明
曰, 以平涼臺作用, 尤爲奸惡矣。上曰, 外方印文, 若分明則豈有如此之事乎? 諸臣皆曰, 印則國家之信法, 不可饒貸矣。上曰, 律則雖重, 而異於殺人矣。一番啓覆, 所入者不下三四人, 豈可盡用重法乎?
寅明
曰, 歲豐時和, 則雖使之爲之, 而亦有不肯爲者矣。上曰, 書之,
重庚
書之。上曰, 猾吏餘手, 雖極可駭, 其所印樣, 無異糖竹, 饑饉所致, 情則可矜, 特爲減死島配,
聖輅
持殺人罪人
金文里金
推案進伏。上曰, 讀照律,
聖輅
讀之。上曰, 僉議, 何如?
寅明
曰, 法外何達?
顯命
曰, 有何他論? 諸臣皆曰, 再昨旣已仰達, 而依法之外更何達? 上曰, 書之,
聖輅
書之。上曰, 依律,
錫命
持印信僞造罪人官吏
黃處淑
推案進伏。上曰, 讀照律,
錫命
讀之。上曰, 僉議, 何如?
寅明
曰, 所犯, 與
金泰來
一樣, 而
泰來
則以木片爲之, 此則以土爲之。而依法之外何達? 諸臣皆曰, 依法之外, 有何所達? 上曰, 書之,
錫命
書之。上曰, 依律。
寅明
曰, 俄者啓覆時, 聖敎每以惻怛爲言, 誠爲欽感。而第擴充是心, 毋或少忽, 是所望也。上曰,
唐太宗
時, 斗米不過三錢, 囹圄空虛, 而年年每當啓覆, 則深愧漢唐之主矣。
寅明
曰, 臣以不似, 久當匪據, 國事無毫分裨益。而國體朝綱, 漸益壞損, 伏願斥退臣職, 必擇賢德之人, 任之, 何如? 上曰, 固已知之, 而重臣事寒心矣。卿之若此, 反爲過矣。
寅明
曰, 以謝大臣與藩臣云者, 前所未見之事矣。臣則雖不足數, 而體統則豈不大傷乎? 上曰, 言之者過矣。於卿何妨乎?
寅明
曰, 頃日陳慰使, 以三使臣定奪矣。追聞諸議, 則皆以爲從前陳慰使, 皆兼進香, 故爲三使臣。而今只有陳慰一節, 則旣無方物, 單使爲宜云。以前例言之, 陳慰單行, 有庚申年公府告災時事, 而亦以單使送之, 今亦依庚申年例, 入送單使無妨矣。上曰, 前例旣然, 則差送單使, 而將以何品送之乎?
寅明
曰, 當依前定奪, 以正二品中差送矣。卽今卿列, 無可送之人, 庚申單使, 以宗臣入送, 此亦依前例, 宗班中差送, 何如? 上曰, 依爲之。
寅明
曰, 使臣旣有宗班中差送之命, 而宗班中正二品, 只有一人云, 副末望, 以從二品中, 通同備擬, 何如? 上曰, 依爲之。
出擧條
寅明
曰, 近來牌不進之習, 誠爲痼弊。故日前以三司諸臣, 拿推爲請者, 蓋欲重朝體。而此不過警飭之意, 追後聞之, 則其中亦或有實病云。當此隆寒, 輕囚方皆放釋, 今此諸人, 罰已行矣。竝分揀放送, 何如? 上曰, 竝罷職放送, 可也。
重庚
曰,
趙榮國
初以家有拘忌之疾, 呈辭出直, 則似難承牌, 有實病實故者, 似當有分揀之道矣。
寅明
曰,
沈聖希
·
朴弼均
·
宋瓆
, 有實病云矣。上曰, 有實故者, 分揀勿罷, 可也。
瑗
曰, 然則此四人, 皆分揀乎? 上曰, 依爲之。
出擧條
寅明
曰, 臣於日前筵中, 略陳府啓中
湖西
士人事, 非朝家所可定罪。而臣旣未詳其事實, 且涉微瑣, 故不以放送爲請矣。昨聞其時道臣
李普赫
之言則以爲, 士人元無當面侵辱之事云。旣曰當面, 則其所侵辱, 道臣必無不知之理。道臣旣不曰見辱, 則其不侵辱可知, 朝家何可强謂之侵辱而罪之耶? 臺臣之過信風傳, 無足怪, 而旣知其非罪, 則不可以草野人微, 而輕施重律, 臣意則放送爲宜。故敢復煩達矣。上曰, 依爲之。
出擧條
寅明
曰, 戶曹判書
兪拓基
, 連尋辭單, 尙不行公。戶曹文簿, 雖或在家酬應云, 而近來一不赴衙, 方爲備局有司之任, 而亦不來參。雖未知疾病之如何, 而向來臺疏, 初無指的, 則非可過嫌。金吾時事, 遞職後尤無可言, 其所引入, 極涉過矣。推考, 申飭, 仍卽牌招, 使之行公, 何如? 上曰, 依爲之。
出擧條
寅明
曰, 日前閫帥二人, 以臺疏見遞, 而皆有聲績者也。凡臺臣疏章之論斥閫任者, 若一一允從, 則遞易有弊, 或不無風聞爽實之患, 且臺疏異於臺啓, 此後則思量處之, 似宜矣。上曰, 旣允之後, 思之皆已赴任者矣。
寅明
曰,
成殷錫
爲人, 似若貌沈, 而曾經閫任,
趙東漸
雖似驟陞, 而其父爲摠戎使, 則亦豈不合於閫任乎?
師洙
曰, 臣待罪
沁都
時,
殷錫
爲管下。其爲人, 外貌似若迂疎, 故臣不得詳知其才局, 而其時亦不無非斥之事。其後待罪
關西
時,
殷錫
又爲管下守令, 觀其政治, 則多有可服之事。且
殷錫
, 卽故先正臣
成渾
之後孫, 用於何處而不可乎? 上曰, 然乎?
趙東漸
驟陞云者則似然矣。
寅明
曰,
靈城君朴文秀
之修史, 未知其幾許。而今番下去之後, 則似不更爲上來, 自政院, 勿爲下去之意, 申飭則好矣。
必寧
曰,
朴文秀
以爲, 待漏院則紛撓, 故祕史不可修之, 將以經理廳修史之事, 微稟之意, 言于政院矣。
師洙
曰, 今則日暮,
江華
罪人
張持偉
事, 後日登對時, 稟達, 何如? 上曰, 後日稟定, 可也。
錫命
曰, 戶曹判書
兪拓基
, 由限已過, 待明朝牌招, 何如? 上曰, 依爲之。
出榻敎
掌令
金廷潤
啓曰, 請逆
坦
孥籍, 一依王府草記, 卽令擧行。
措辭見上
上曰, 亟停勿煩。
廷潤
曰, 請還寢
泰績
, 酌處之命。仍令嚴鞫得情, 夬正王法。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請還收
閔允昌
出陸之命。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請還寢
李夏宅
島配之命。仍令鞫廳, 嚴訊得情, 夬正王法。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請還收緣坐罪人
李喜仁
放釋之命。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請還寢
始㽕
罷繼之命, 卽令該府, 照法處斷。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請其時
就道
等, 所援諸人, 令王府拿鞫得情。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請
瑞虎
等兩賊孥籍, 亟令王府擧行。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請
萊府
兩女人, 依律處斷, 以懲日後。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 請印信僞造罪人
鄭載泰
, 依律處斷。
措辭見上
上曰, 勿煩。
廷潤
曰, 殺人者死, 三尺至嚴。而今日筵中, 有罪人
守娘
·
明先
, 酌處之命, 臣不勝訝惑之至。考其屍帳, 實因明白, 觀其招辭, 箇箇承款, 則豈可以些少情狀之可矜, 有所原恕乎? 揆諸王法, 斷不可饒貸。請殺人罪人
守娘
·
明先
, 依律處斷。上曰, 不允。
廷潤
曰, 近來人心巧詐, 印信僞造之弊, 比比有之。而至於
全得昌
, 以官吏作此妖惡之事, 尤涉痛惡, 而遽有酌處之命。此雖出於聖明好生之德, 而揆以王法, 失刑大矣, 請印信僞造罪人
全得昌
, 依律處斷。上曰, 不允。
廷潤
曰, 士族婦女淫奔, 關係風敎, 而竝奸夫處絞, 法意有在。而酌處之命, 遽出意外, 此等之類, 若不嚴治, 則風敎必將漸弛。請罪人
辛世貞
, 與
孝愛
一體定
[正]
法。上曰, 不允。
廷潤
曰, 新除授執義
李光溥
, 時在
京畿仁川
地, 持平
鄭益河
, 時在
衿川
地, 司諫院獻納
吳遂采
, 時在
廣州
地, 請竝斯速乘馹上來事, 下諭。上曰, 依啓。
寅明
曰, 向來掛書罪人, 尙不得捕捉, 臣亦方欲請罪捕將矣。臺啓請罷, 誠爲得體, 而一啓卽停, 則臣未見其可矣。上曰, 然矣。
廷潤
曰, 臣於日昨筵中, 捕將罷職之啓, 停止矣。今者大僚, 以一啓卽停, 大加非斥, 臣竊不勝瞿然之至。向日僚臺之批, 以爲先從重推考爲敎, 此便是已允之啓, 亦非相持之事。故臣之意見適如此, 果爲停論矣, 大僚非斥之言至此。臣之輕停重論之失, 著矣。臣何敢一刻仍冒於臺次乎? 請命遞斥臣職。上曰, 勿辭。
瑗
曰, 掌令
金廷潤
, 再啓煩瀆, 退待物論矣。上曰, 知道。上曰, 僅得一臺諫, 纔過三覆, 而又如是見遞矣。
寅明
曰, 以可否之意, 相規何妨乎? 上曰, 臺疏中云, 氣勢所壓, 人莫敢誰何者, 誠過矣。但
李普赫
, 雖陞宰列, 而本出蔭路, 與他自別。而向來之疏斥戶判, 頗有凌駕之氣, 抑之, 可也。
寅明
曰,
李普赫
豈有氣焰之可言? 此言誠可笑矣。然聖上之隨事誨責, 卽所以保全其人, 在
普赫
爲幸矣。
始炯
曰,
普赫
亦今世之人, 何能獨免色目? 而但向日之疏, 至論按道時刑獄重事, 則自上當觀所論虛實之如何? 不可先以色目疑之也。上曰, 臺疏未賜批之前, 重臣先爲分疏, 推考, 可也。
出擧條
上曰, 承旨書之,
瑗
書
李義宗
疏批。
見草記軸
上曰, 又書之,
瑗
書
宋敎明
疏批。
見草記軸
寅明
曰, 牌不進之習, 誠爲痼弊, 今日傳敎, 何如? 而副應敎
南泰良
, 終不承牌, 設有曾前引嫌之事。其在分義, 何敢如此? 不可循例罷職而止, 宜有各別責罰之道矣。上曰, 罷職不敍, 可也。
出擧條
上曰, 又書之。
瑗
書之。傳曰, 批旨雖諭, 身爲重臣, 語欠相敬, 中間句語, 末梢結語, 關係體統, 禮判
尹淳
, 從重推考。
出榻敎
必寧
曰, 朔書篆文, 以不書不得懸頉事, 曾有申飭。而說書
鄭純儉
, 朔書不書, 副校理
李德重
, 禮曹佐郞
康侃
, 承文副正字
南鶴宗
, 文學
李昌誼
, 篆文不書, 竝從重推考, 何如? 上曰, 依爲之。
出擧條
上曰, 筵席事體至嚴, 而今日入侍諸臣, 多有呵欠咳唾之聲, 推考, 可也。
出擧條
諸臣以次退出, 已爲人定時矣。
○
以上缺
老郞承款之後, 當問屍親, 而泛而不問, 在逃之人, 今亦幾入。且推官枚報, 其雖過矣, 不無意見, 竝以分付本道, 更査以聞。
瑗
持
抱川
交奸罪人
忠義
·
辛世貞
推案進伏。上曰, 讀照律,
瑗
讀之。上曰, ...
[ PC버전 ]